Het ongemak is voelbaar die morgen in het Hull Truck Theatre, als ‘Touretteshero’ Jessica Thom haar speech over diversiteit en inclusie begint. Wie heeft er ooit een lezing van iemand met Tourette meegemaakt? Gelukkig stelt Jessica, doorgewinterd spreker, comedian, theatermaker, haar publiek op zijn gemak: lachen mag. Zeker als Jess ook zelf wordt overvallen door de soms absurde uitroepen die haar mond ontglippen. ‘Die kende ik nog niet’. De doventolk naast het podium kan het aantal keren dat Jess BISCUIT! roept amper bijbenen.

Maar na tien minuten is het gelach verstomd. De tics doen er niet meer toe. Als toehoorder begin je je licht beschaamd af te vragen waarom ze er eigenlijk überhaupt toe deden, die tics. We zijn allemaal afwijkend, zegt Jessica. Juist het theater zou een veilige plek moeten bieden, waar we onszelf kunnen zijn.

Hoe creëren we dus een warmere ontvangst? Voor iedereen? Maar dan ook echt? Hoe scheppen we een ontspannen omgeving waar niemand zich buitengesloten voelt? Het zijn vragen waar change maker Jessica zich met theaters in het Verenigd Koninkrijk over buigt. Echte inclusie gaat over het verdelen van de koekjes, niet om het vechten om de kruimels, zegt ze.

Haar verhaal is een van de meest overtuigende speeches over inclusiviteit die ik in de afgelopen jaren hoorde. Een oproep die we ons allemaal ter harte zouden moeten nemen. Ik heb Jessica daarom gevraagd naar Amsterdam te komen, al is het alleen maar om haar mening nogmaals te kunnen horen. Ik wil iedereen graag aanmoedigen om vooral naar haar te komen luisteren op vrijdagmorgen 6 september. Het is de perfecte opmaat naar een Nederlands Theater Festival met een programma dat dit jaar ongelooflijk veel aanleiding geeft tot reflectie, discussie, dialoog en… plezier.

De stem van velen is op het festival te horen, al is het nooit genoeg. Steeds urgenter weerklinkt de roep om wederzijds begrip en maatschappelijke verbinding in het werk van de theatermaker. Het festivalprogramma getuigt daarom meer dan ooit van interessante ontwikkelingen en veranderingen binnen en buiten de theaterwereld (als er al een ‘binnen’ en ‘buiten’ bestaat).

Jessica Thom wijst ons er in haar betoog op dat verandering niet altijd een gevecht hoeft te zijn. Het kan ook op een vrolijke en grappige manier. Zelf is zij daarvan, als Touretteshero, het levende bewijs.